Welke impact heeft stress op je lichaam?

Ongelofelijk dat sommigen durven beweren dat een burn-out tussen je oren zit. Niets is minder waar! Stress heeft namelijk een hele grote impact op je lichaam waardoor je in die burn-out bent beland. Wat is er juist gebeurd in je lijf dat je hier bent beland, op de bank, onder een dekentje, zo zonder energie? How the hell did I get here?

Het antwoord is eigenlijk een hormonenverhaal. Door beter te begrijpen welke impact stress heeft op je lichaam, kan je die burn-out ook veel beter plaatsen. Laat ik eerst beginnen met het volgende: stress is goed!

Wat doet stress met je lichaam?

Je hebt namelijk stress nódig in je leven. Om dit te begrijpen, gaan we even terug naar onze voorouders in de oertijd. Wanneer men toen oog in oog stond met een gevaarlijke tijger, kreeg men ook stress en maakte het lichaam zich gereed voor een fight or flight actie. Op dat moment gebeuren er allerlei zaken in je lichaam: onder andere de hormonen adrenaline en cortisol komen vrij, waardoor je hele lichaam zich zal focussen op overleven en niet verslonden worden door die tijger.

De niet-vitale functies in je lichaam (zoals bijvoorbeeld spijsvertering) worden op dat moment dan van ondergeschikt belang en alle energie zal zich volledig focussen op alle organen die jou in leven kunnen houden (bv verhoogde hartslag en ademhaling, je ogen kunnen zich beter focussen, je oren zullen alerter zijn, je kan sneller reageren,…).

Als we als mens geen stress hadden, zouden onze voorouders allang ettelijke malen verslonden zijn door een heleboel tijgers. Stress heeft ons evolutionair gezien al vaak geholpen met overleven en is een normale reactie van je lichaam op een externe dreiging.

Aangezien er de dag van vandaag geen gevaarlijke tijgers meer wild rondlopen die ons willen verslinden (tenzij misschien enkele wilde bazen op kantoor 😉 ), komt stress nu op een andere manier de kop opsteken. De huidige stress wordt veroorzaakt door ons drukke dagelijkse leven met een moordende work-life balance.

Terwijl in een vorige generatie vooral de mannen gingen werken en de vrouwen zorgden voor het huishouden en de kinderen, was het werk tussen beide verdeeld. Vandaag de dag, hebben we meestal te maken met 2-verdieners die óók nog eens (beide of alleen!) een huishouden onderhouden. Dubbel zo veel werk dus. De combinatie van een stressvolle job, deadlines, kinderen op tijd brengen en afhalen, huishouden rond krijgen en alle rekeningen betaald krijgen, zorgt voor een gelijkaardige situatie zoals met de tijger. Beide creëren stress en ons lichaam reageert op dezelfde manier, ongeacht de oorzaak.

Waarom is ontspanning belangrijk?

Terwijl die tijger vroeger hopelijk wel weer op de vlucht sloeg, en men zich dan opnieuw kon ontspannen, heeft men nu te maken met langdurig aanhoudende stress. De ratrace blijft doorgaan en stopt niet zomaar. En juist dáár schuilt het probleem!

Wanneer er een stressvol moment is geweest waarin adrenaline en cortisol zijn vrijgekomen, moet eigenlijk een moment van ontspanning volgen, waarin die aangemaakte stresshormonen ook weer kunnen verdwijnen. Dat moment van rust en ontspanning zorgt ervoor dat je lichaam zich opnieuw kan herstellen na deze inspannende gebeurtenis. Énkel op stressmomenten zou je deze verhoogde adrenaline en cortisolniveaus mogen produceren; daarna is het belangrijk dat je terugkeert naar een normaal, laag stressniveau in rust.

Het is dus belangrijk dat je er na een inspanning zéker voldoende ont-spanning volgt om de opgebouwde adrenaline en cortisol af te breken. Één van de hormonen die zorgt voor dergelijke afbraak zijn endorfines. Deze komen ook vrij wanneer je gelukkig bent, je lacht en wanneer je beweegt. Vandaar komen ook de adviezen om vaak te lachen en elke dag te wandelen bij een burn-out: je maakt dan endorfines aan en en die zorgen voor een lager stressniveau.

Het belang van veerkracht

Je lichaam heeft dus een afwisseling van inspanning en ontspanning nodig om een goede hormonenbalans te garanderen. Je hebt ze beide nodig: te veel inspanning is destructief, alsook te veel ontspanning. Het is die wisselwerking dat enorm belangrijk is voor je functioneren en waar het dus mis is gelopen bij een burn-out. De afwisseling van beide bepaalt je veerkracht.

Om dit concept makkelijk uit te leggen, kan je het vergelijken met de werking van een elastiekje. Die heeft nood aan gebruikt te worden; zowel in uitgetrokken toestand als opnieuw ontspannen. Wanneer het continu uitgetrokken zou worden, en niet meer kan ontspannen, dan zal het rubber op lange termijn knappen. Wanneer er echter nooit rek op zit, zal de elastiek na verloop van tijd ook korrelig afbreken. Het verliest zijn functie. Het is juist die afwisseling die belangrijk is om de juiste functie van de elastiek te behouden. Dat is veerkracht: de mogelijkheid om spanning af te wisselen met ontspanning. In dit artikel vind je alvast meer informatie over veerkracht terug.

De impact van stress op je lichaam: een burn-out

Maar wat gebeurt er nu wanneer je continu in een stress situatie zit? Je lichaam blijft zich inspannen, maakt dan continu de stresshormonen adrenaline en cortisol aan en geraakt niet meer in rust. Dit gaat door tot die spreekwoordelijke elastiek knapt en je een burn-out krijgt.

Die stress situatie hoeft zelfs niet bewust te zijn, maar kan ook onbewust plaatsvinden zodat je dit niet onmiddellijk doorhebt. Als er op lange termijn (maanden/jaren) roofbouw wordt gepleegd op je reserves en je continu onder spanning staat, is het niet te verwonderen dat er een punt komt waarop het genoeg is geweest. Onbewust kan je ook een hoop problemen meesleuren over een trauma, slechte relatie of een ander onveilig gevoel, waardoor je lichaam zich tóch vaak in een status van alertheid zal bevinden.

Voor je herstel is het dus belangrijk dat je inspanning en ontspanning afwisselend terug opbouwt. Enkel inspanning zal niet werken en enkel ontspanning zal niet werken. Het samenspel van beiden zal je veerkracht opnieuw herstellen.

Hoewel je het misschien niet zo ervaren hebt, is er héél veel aan de gang geweest in je lichaam waardoor je in die burn-out terecht bent gekomen. Het zit dus zeker NIET tussen je oren! Door te begrijpen waarom inspanning én ontspanning juist belangrijk zijn, kan je jezelf gemakkelijker toestaan om te ontspannen en opnieuw in een rust-fase te geraken.

Verander je relatie met stress: het is gewoon een signaal van je lichaam dat je in het verleden ook al veel heeft geholpen. Het is wel aan jou om jezelf ook voldoende tot rust te laten komen om de balans te herstellen.

Herken je dit proces van inspannen en ontspannen? Laat hieronder dan zeker een bericht achter over hoe jij dit hebt ervaren!

Wil jij sneller herstellen van je burn-out?

Wist je dat er verschillende therapieën en behandelingen bestaan waardoor je sneller en diepgaand kan herstellen van je burn-out? Je vind een volledig overzicht met maar liefst + 44 therapieën en behandelingen in deze cursus. Omdat ik alle lotgenoten graag een hart onder de riem wil steken in deze moeilijke periode, vind je in deze mini-gids alvast 3 therapieën en behandelingen waar je vandaag al gratis en van thuis uit mee kan starten. Want ook jij verdient een spoedig herstel!