Wat is jouw stresstype?
Volgens het boek ‘Daar ga ik weer’ van Carien Karsten, bestaan er 4 stresstypes, maw 4 verschillende manieren hoe iemand kan reageren op stress. Dit is volledig afhankelijk van het cortisol- en adrenalineniveau in je lichaam. Haar onderzoek is gebaseerd op de resultaten van gynaecologen Stephanie McClellan en Beth Hamilton in 2010. Afhankelijk bij welk stresstype jij hoort, verschilt het herstelproces wanneer je volledig opgebrand bent.
Turbo types zijn vaak bezige bijen die hard werken en veel aankunnen. Bij stress zullen ze in een hogere versnelling schakelen en meer doen in minder tijd om hun doelstelling te halen. Doordat ze extra productief willen zijn, gaan ze nóg harder doorwerken dan voordien om alles toch maar rond te krijgen. Ze willen op die manier terug controle krijgen, maar beseffen niet dat ze als een kip zonder kop rondlopen. Overtuigingen als ‘enkel nog dit laatste deel afwerken voordat ik volledig kan ontspannen’ of ‘als ik dat vandaag nog in orde breng, kan ik het van mijn to do lijstje afstrepen’ zijn hen maar al te bekend. Het is heel moeilijk om deze turbo’s tot rust te brengen. Wanneer je beseft dat je een turbo-type bent en enkel versnelt bij stress, kan dit je helpen om sneller halt te houden en de stress niet te laten ontsporen.
Hersteltips: Dit stresstype moet cafeïne vermijden, stevig ontbijten en ‘s ochtends intensief sporten om zijn energie kwijt te raken. ‘s Ochtends zijn zijn cortisol en adrenaline productie immers het hoogst en een intensieve sport kan het cortisolniveau doen dalen. Het is ook beter om te focussen op wat je echt wíl in plaats van wat moét en voldoende mentale rust in te bouwen. Daarnaast is het belangrijk weinig suiker te eten en een voedingsplan te laten opstellen door een orthomoleculaire arts.
Crashtypes zijn meestal heel betrouwbaar en goede multi-taskers, maar ze lassen te weinig me-time in. Bij stress gaan crashtype’s in eerste instantie door op automatische piloot aangezien ze geen waarschuwingssignalen voelen. Na een tijdje storten ze dan echter van de ene moment op de andere in en willen ze enkel nog rusten. Vaak ziet de omgeving deze crash dus ook niet aankomen, aangezien deze types niet versnellen bij stress, maar puur op wilskracht voort blijven gaan tot ze helemaal opgebrand zijn.
Hersteltips: De crashtypes kunnen zich best tijdelijk niet al te fysiek inspannen wanneer ze ingestort zijn. Zo is een rustige sport als yoga of pilates ideaal voor hen. Ze werken ook best aan hun optimisme door eventuele foute gedachtepatronen recht te zetten, door middel van NLP training of schrijftherapie. Regelmaat en een goede balans zijn ook belangrijk in hun herstelproces.
Het hooggevoelig type wordt voornamelijk uitgeput door een overdaad aan prikkels, zoals emoties van anderen, sociale contacten, te drukke omgeving, luide muziek,,… en heeft tijd nodig om deze te verwerken. Ze maken van kleine gebeurtenissen vaak een groot issue en creëren zo interne stress. Ben je, net zoals 20% van de bevolking, een HSP (= hoog sensitief persoon) en ben je gevoeliger dan gemiddeld aan prikkels van de buitenwereld? Dan is dit type waarschijnlijk iets voor jou. Hooggevoelige types zijn vaak ook artistiek, of creatief aangelegd.
Hersteltips: Hooggevoelige types types beperken het aantal prikkels best zo veel mogelijk en ze creëren best een rustige, veilige omgeving. Zowel yoga, ademhalingsoefeningen als mindfullness kunnen hierbij helpen (zie burnout-basics). Ook het aanpakken van perfectionisme is essentieel. Ze zullen er baat bij hebben om opnieuw leren rationeel te leren denken, te leren relativeren en hun emoties onder controle te houden bij frustraties. Het verwerken van trauma’s, door bijvoorbeeld schrijftherapie en EMDR, zal een hooggevoelig type ook enorm vooruit helpen.
Het bore-out type raakt gestrest bij onderbelasting, begint zich dan op zichzelf terug te trekken en verliest zijn motivatie. Ze zijn vaak onzeker en presteren vaak op een lager niveau dan ze kunnen omdat ze schrik hebben om onder de druk te bezwijken. Dit type is vatbaarder voor depressies. Ze zijn eigenlijk het tegenovergestelde van het turbo-type en hebben vooral een rempedaal ipv een gaspedaal. Sociaal contact kost voor hen vaak veel energie en ze voelen zich snel onzeker. Om hen te beschrijven worden termen als ‘tamzak’ en ‘einzelgänger’ gebruikt aangezien ze liefst rustig thuis blijven.
Hersteltips: Bore-outtypes hebben baat bij een aangepaste voeding. Ze bouwen een rustige fysieke activiteit ook best langzaamaan op. Eventuele trauma’s kunnen ze verwerken met EMDR of HAT. Werken aan hun zelfvertrouwen en motivatie dmv een life coach kunnen hen de nodige duw in de rug geven.
Je kan ook een mix zijn van 2 of meer types, afhankelijk van je cortisol en adrenaline niveau. Uit onderzoek van Carien Karsten blijkt dat het crashtype het vaakst voorkomt, gevolgd door het turbotype. Heb je al een idee welk stresstype jij bent? Bij twijfel, kan je op deze website de test doen.
Bron: boek ‘Daar ga ik weer!’ van Carien Karsten
Wil jij ook sneller herstellen van je burn-out?
Wist je dat er verschillende therapieën en behandelingen bestaan waardoor je sneller en diepgaand kan herstellen van je burn-out? Je vind een volledig overzicht met maar liefst + 44 therapieën en behandelingen in deze cursus. Omdat ik alle lotgenoten graag een hart onder de riem wil steken in deze moeilijke periode, vind je in deze mini-gids alvast 3 therapieën en behandelingen waar je vandaag al gratis en van thuis uit mee kan starten. Want ook jij verdient een spoedig herstel!
